مطالب عمومی

وقتی بدن ما به هر دلیلی آسیب می بیند، و زخم، عمیق باشد، برای درمان پوست آسیب دیده، اسکار های پوستی می سازد،در حقیقت همان جای زخم است،آن ها فیبرهای کلاژن جدید تشکیل می دهند تا از زخم ها محافظت کنند و اسکار پوستی، بخش طبیعی از مسیر ترمیم زخم است.  زخم های اسکار در شکل ها و اندازه های مختلفی ایجاد می شود، گاهی شکل صاف و کم رنگی دارند، و در برخی موارد برجسته هستند که به آن هیپرتروفیک یا اسکارهای کلوئیدی می گویند، نوعی از اسکار که اغلب براثر بارداری تشکیل می شود، ظاهری کشیده دارد که براثر کشش سریع پوست به وجود می آیند.  اسکارها ممکن است براثر عوامل مختلفی مانند تصادف، سوختگی، جراحی و آکنه در بدن ایجاد شود.

اسکار پوستی چه نشانه هایی دارد؟

نوع آسیب، اندازه، سن و شدت اسکارهای پوستی در ظاهر آن ها اثرگذار است. آن ها ممکن است براثر جراحی، سوختگی یا آکنه ساخته شده باشند. مثلا در پوست روشن، رنگ صورتی یا قرمزی دارند، اما با مرور زمان، رنگ صورتی جای خود را به رنگ تیره یا روشن تر تغییر می دهد. اما اگر پوست شما تیره باشد، از ابتدا رنگ تیره ای به خود می گیرند، یکی از نشانه های زخم های اسکار، خارش و دردناک بودن است.

عوامل بروز اسکار پوستی

عوامل بروز اسکار پوستی

اکثر ما در طول زندگی با حوادثی دست و پنجه نرم کردیم که باعث بروز آسیب هایی در نقاطی از بدن شده است و در این حالت بدن برای محافظت از آن، اسکارپوستی را تشکیل می دهد زیرا بخشی از روند بهبود است، و از ورود میکروب ها به داخل زخم جلوگیری می کند.ممکن است این اسکارها بر اثر بیماری آبله مرغان یا عمل جراحی، تصادف یا ضربه بروز پیدا کند. اما شایع ترین دلیل ایجاد اسکار پوستی،عفونت و یا جراحی است . اسکارهای پوستی  ممکن است در نواحی مختلف بدن به وجود آید و بسته به نوع آن روند بهبود تغییر پیدا می کند، و خوشبختانه اکثرا با معاینه اولیه تشخیص داده می شوند اما در موارد نادری باید زیر میکروسکوپ بررسی شوند، که در این صورت، بیمار به بیوپسی نیاز دارد.

دسته بندی اسکار پوستی یا جای زخم

اسکارهای پوستی انواع مختلفی دارد، که شامل اسکارهای کلوئیدی، هیپروتروفیک و یا جای زخم فرورفته یا برجسته، اسکارهای انقباضی، کشیدگی پوستی و جای جوش است که در ادامه به توضیحات مفصل هر کدام می پردازیم.

اسکارهای کلوئیدی

اسکارهای کلوئیدی

این نوع از اسکارها بسیار برجسته و ضخیم و معمولا قرمز یا به رنگ صورتی در اطراف پوست به صورت نامنظم شکل می گیرند، که در نتیجه درمان شدید و تهاجمی بدن به زخم ایجاد می شوند و به مرور گسترش پیدا می کنند. معمولا بروز آن ها با خارش یا درد همراه است و کمتر اتفاق می افتد که به صورت خودکار ناپدید شوند.  عامل بروز این نوع اسکارهای پوستی، ممکن است بریدگی، سوختگی یا آکنه باشد، گاهی هم براثر خالکوبی و سوراخ کردن پوست تشکیل  می شوند. اگر کلوئیدها کوچک باشند، با سرمادرمانی و با استفاده از  نیتروژن مایع درمان می شوند، درغیر این صورت برای از بین بردن زخم باید از تزریق استروئیدی استفاده کنید تا زخم صاف شود. اسکارهای کلوئیدی بیشتر در افراد تیره پوست، شایع است.

اسکارهای انقباضی

یکی از انواع زخم ها، اسکارهای انقباضی است بر اثر سوختگی پدید می آیند و در حالت حاد و در صورتی که زخم ها به عضلات و عصب وارد شود، حرکت را برای بیمار دشوار می کنند. علت نامگذاری آن به اسکارهای انقباضی این است که بعد از گذشت زمان، جای  زخم سوختگی، کهنه می شود و در نتیجه پوست را منقبض و سفت می کند. و بهترین گزینه درمانی سریع زخم، عمل جراحی است

اسکار آکنه و جای جوش

اسکار آکنه و جای جوش

افرادی که پوست های آکنه ای دارند، جای جوش را تجربه کردند، آن ها بر اثر التهاب لکه های آکنه به وجود می آیند و به شکل های مختلفی مانند چاله های عمیق تا زخم های موج دار ظاهر می شوند، معمولا اکنه های کوچکتر زودتر بهبود پیدا می کنند، اما اگر عمیق باشند، زمان زیادی تا درمان باید طی کنند. اسید سالیسیلیک بهترین روش درمان جای آکنه است، این روش منافذ پوست را پاک می کند در نتیجه ورم و قرمزی پوست کم می شود. قبل از درمان حتما مطمئن شوید که زخم شما از چه نوعی است.

اسکارهای هایپرتروفیک

این نوع زخم ها، شباهت زیادی با اسکارهای کلوئیدی دارند، و به  شکل برجسته و قرمز رنگ ظاهر می شوند.

تفاوت اصلی آن ها با اسکارهای کلوئیدی این است که برخلاف آن ها از حد و مرزشان خارج نمی شوند  و گسترش پیدا نمی کنند، اسکارهای هایپروتروفیک، با گذر زمان کوچکتر شده اما صیقلی نمی شوند. درمان آن ها با کمک تزریق های استروئیدی امکان پذیر است، این روش به کاهش التهاب کمک می کند و برای صاف کردن زخم ها، استفاده از ورق های سیلیوکنی کارساز است.

اسکار آتروفیک

اسکار آتروفیک

این زخم ها به شکل فرورفته ایجاد می شوند که اغلب بر اثر بیماری آبله مرغان شدید یا آکنه به وجود می آیند. البته ممکن است در مواردی به دلیل انجام عمل جراحی یا برداشتن خال نیز ایجاد شوند، زمانی که پوست قادر به بازسازی بافت نباشد، اسکارهای آتروفیک شکل می گیرند که عامل بروز این زخم ها، آکنه است. اسکار آتروفیک به سه حالت تشکیل می شود. اولین حالت،اسکارهای آتروفیک که منافذ عمیقی دارند، یخ خرد کن گفته می شود و اکثرا در صورت ظاهر می شود. حالت دوم زخم های بوکسار است که شکل تخت و صافی دارند و مانند زخم های آبله مرغان هستند و اخرین حالت، که به زخم های غلتکی معروف است و شکل زخم، لبه های مشخصی ندارند. و نوع درمان اسکار آتروفیک بستگی به این سه حالت دارد.

کشیدگی پوستی

کشیدگی پوستی معمولا در دوران بارداری، یا  نوسان وزن اتفاق می افتد و معمولا روی سینه، شکم ، باسن و ران ها، بازو یا کمر ظاهر می شوند، این زخم ها به رنگ قرمز یا ارغوانی شکل می گیرند و به مرور زمان به خط های نقره ای یا سفید تغییر می کنند. درمان کشیدگی پوستی، قطعی نیست اما به کاهش آن کمک می کند. عمل جراحی، لیزردرمانی،لایه برداری شیمیایی از روش های درمانی کشیدگی پوستی است. موفقیت هر مسیر درمانی به سن و رنگ پوست شما بستگی دارد. تغذیه در این علایم بسیار تاثیرگذار است، نوشیدن آب زیاد، احتمال بروز کشیدگی را کاهش می دهد، اما برعکس مصرف کافئین، چای یا قهوه، علایم را زیادتر می کند، سعی کنید در برنامه غذایی تان از مواد غنی از ویتامین A,C,D ، پروتئین بیشتر مصرف کنید.

راه کارهای درمانی اسکارپوستی

راه کارهای درمانی اسکارپوستی

قبل از درمان اسکارهای پوستی باید به نکاتی مانند سن، اندازه، نوع و محل اسکار توجه کنید، و این موضوع را مد نظر قرار دهید که زخم ها بر توان حرکتی شما تاثیر گذاشته اند یا خیر. بعد از این مرحله می توانید، با مشورت پزشک، درمان را شروع کنید، فقط به یاد داشته باشید که روش های درمانی، جای زخم را کاملا برطرف نمی کنند، اما تاثیر زیادی در کاهش آن دارند.

درمان های موضعی

ویتامین E یکی از راهکارهای طبیعی برای کاهش اسکار پوستی است. ژل اسکار درما دارای عصاره پیاز آلیسین و آنتی اکسیدان است، این ژل، ویتامینی به نام پانتنول دارد که ممکن است به صاف شدن اسکارها کمک کند.

از معجزه عسل برای پوست غافل نشوید، از کرم های حاوی عسل استفاده کنید زیرا مواد آن، پوست شما سرزنده و شاداب می کند، ژله نفتی یا وازلین یکی از روش های موضعی است که از عمیق و بزرگ شدن زخم های اسکار جلوگیری می کند

درمان با عمل جراحی

جراحی یکی از گزینه های تایید شده ای است که در کاهش آثار اسکار پوستی تاثیر دارد. اما اگر اسکار پوستی از نوع کلوئید یا هایپرتروفیک است، عمل جراحی زیبایی بی فایده است، زیرا زخم های جدیدی ظاهر می شود، انتخاب نوع جراحی بسته به نوع اسکار پوستی متفاوت است. نوعی جراحی، پیوند پوست یا فلپ پوست است که اول بافت اسکار برداشته می شود سپس از ناحیه دیگر بدن پوست سالم به ناحیه اسکار پوستی، متصل می شود. این روش بیشتر برای افرادی که دچار سوختگی شده اند، به کار می رود. اگر اسکارهای پوستی، حرکت و عملکرد شما را سخت کرده است، جراحی تصمیم درستی است.

درمان تزریقی اسکار پوستی

درمان تزریقی اسکار پوستی

درمان های تزریقی استروئیدی از بهترین روش های تزریقی است. مزیت آن، این است که اندازه اسکارهای کلوئیدی را کاهش می دهد، و تاثیر زیادی در نرم و صاف شدن اسکارها دارد، به این صورت انجام می شود که  آن ها را به داخل بافت اسکار تزریق کرده و خارش، درد و تورم را کم می کند،زیرا استروئیدها، حاوی مواد ضد التهابی است، بنابراین  در درمان هیپرتروفیک یا کلوئید توصیه می شود. روش های درمانی تزریقی دیگر مانند فیلر و کلاژن نیز ممکن است تاثیرگذار باشد اما راه حل دایمی نیست و نیاز به تکرار دارد، این روش، بیشتر برای بالا بردن جای زخم فرو رفته از سطح پوست کاربرد دارد.

لیزردرمانی اسکار پوستی

یکی از مطمئن ترین روش های درمان اسکار پوستی، لیزر درمانی است، زیرا با این روش، جای زخم هایی مثل آکنه کمرنگ تر می شوند. به این صورت عمل می کند که  لایه خارجی آسیب دیده پوست را از بین می برد و بافت اسکار پوستی را بازسازی کرده  به کاهش جای زخم کمک می کند، اما کاملا از بین نمی رود. شما می توانید برای از بین بردن جای جوش، سوختگی و جای زخم به لیزردرمانی اعتماد کنید. لیزر Co2  قدرتمندترین روشی است که به از بین رفتن جای زخم کمک می کند، زیرا به لایه های عمیق پوست نفوذ کرده و در بهبود زخم های عمیق تاثیرگذار است، این روش بدن را وادار می کند تا کلاژن های سالم در پوست تولید کند، و برای زخم های هایپرتروفیک و زخم های برجسته، گزینه خوبی به شمار می آید.

روش درمابریشن یا خراش پوستی

روش درمابریشن یا خراش پوستی

درمابریشن، از دوکلمه “درم” به معنی پوست” و “آبریشن” یعنی سایش و خراشیدن چیز ساخته شده است. یک روش لایه برداری است، به این صورت  که با ایجاد خراش هایی، لایه های خارجی و آسیب دیده پوست را دوباره سازی می کنند، در نتیجه به پوست جدید، صاف تر و شاداب تر تبدیل می شود. به وسیله این روش، آسیب های پوستی بر اثر نور خورشید، لک های پیری، خالکوبی و زخم های جراحی را درمان می شوند و  خطوط ریز، جوش های آکنه را از بین برد. همچنین این روش به رفع چروک و خط پیشانی نیز اثرگذار است. درمابریشن، یک عمل سرپایی است که با بی حسی انجام می شود. روش درمابریشن نسبت به جراحی پلاستیک، ریسک کمتری دارد، اما ممکن است نتایج خیلی عالی نداشته باشد.

چگونه از ایجاد اسکارهای پوستی جلوگیری کنیم؟

مراقبت های صحیح از شکل گیری اسکارهای پوستی جلوگیری می کند، مثلا اگر زخمی دارید که احتمال می دهید، جای زخم تشکیل می دهد به پزشک مراجعه کرده، با کمک بخیه یا باند امکان بروز زخم را کم کنید،گاهی هم نیاز به مصرف آنتی بیوتیک دارید تا زخم عفونی نشود. حتما آن را با آب و صابون بشویید و تمیز نگه دارید، بعد از شستشو با باند ببندید تا میکروب ها به بیرون منتقل نشوند، به این نکته توجه کنید که مرطوب نگه داشتن زخم بسیار ضروری است، اگر زخم ها را خشک نگه دارید، پوسته پوسته می شوند، پس مرتبا آن را با وازلین مرطوب کنید، حتما زخم را در برابر آفتاب بپوشانید، زیرا بر اثر مجاورت با نور، زخم ها تیره می شوند و خطر ابتلا به سرطان پوست بیشتر خواهد شد.  از ویتامین D و C و غذاهای حاوی پروتئین، غافل نشوید که بسیار درمانگر است.